Từ khi gieo hạt giống đến khi cây trổ lá, thu hoạch, chọn lọc và quấn xì gà, có biết bao công đoạn để sản xuất nên điếu xì gà cho chúng ta thưởng thức… Do vậy hỡi các “smoker”, xin đừng quên 10 điều dưới đây trước khi quyết định cắt, châm lửa và thưởng thức điếu xì gà yêu thích của mình.
Trong giới thưởng thức xì gà cao cấp, đôi khi chúng ta bị sa lầy vào thế giới vô tận của những sự lựa chọn, những tư vấn và những ý kiến cá nhân khác nhau. Đó là những sở thích phức tạp và khó hiểu ngay cả đối với những người thưởng thức lâu năm. Để giúp bạn có những quyết định và lựa chọn cho riêng mình, chúng tôi đã tập hợp lại thông tin nhằm mục đích đưa ra cái nhìn sau sắc và quan điểm dành cho mọi đối tượng yêu thích xì gà, từ những người mới biết đến xì gà, người mới hút, người hút lâu năm hay những tay chơi xì gà chuyên nghiệp.
Những điều chia sẻ dưới đây không phải là những tiêu chuẩn bắt buộc phải có khi thưởng thức xì gà, mà đó là những kiến thức cơ bản nhất nhằm giải thích và nêu bật một số khía cạnh của ngành sản xuất xì gà cao cấp. Những kiến thức này còn bao gồm một vài lời khuyên hữu ích giúp việc trải nghiệm và thưởng thức xì gà trở nên thú vị hơn.
1. Xì gà là một sản phẩm hoàn toàn tự nhiên và được làm thủ công
Những từ khóa phổ biến được đề cập đến như “Tự nhiên” hay “Nghệ nhân thủ công” được sử dụng rất nhiều một cách lạm dụng trong nhiều sản phẩm xì gà trên thế giới hiện nay, nhưng đối với những điếu xì gà cao cấp và đắt tiền thì chúng hoàn toàn xứng đáng với những từ ngữ này. Chúng được làm từ một thứ, và chỉ có duy nhất một thứ đó là lá thuốc lá. Hoàn toàn thuần túy và không có bất cứ sự pha trộn hay sử dụng hương liệu nhân tạo nào. Tất cả mọi thứ từ hương vị đến màu sắc của những điếu xì gà đều đạt được thông qua các phương pháp tự nhiên – và đó là một phần vẻ đẹp vốn có của xì gà.
Trên thực tế, chỉ có một vài sản phẩm trên thị trường được sản xuất hoàn toàn tự nhiên, cụ thể ở đây có xì gà. Các hương vị cảm nhận được, dù ngọt hay cay đều được tạo ra hoàn toàn tự nhiên. Thậm chí màu nâu khác nhau của lá thuốc cũng được tạo ra thông qua một quá trình hữu cơ tự nhiên, không có sự can thiệp của hóa chất gây lão hóa hay loại thuốc nhuộm màu nào, và tất nhiên cũng không có chất bảo quản, không có chất làm ngọt bên ngoài nào dù là tự nhiên hay hóa học. Các phụ gia hay hóa chất là những phạm trù thuộc về những sản phẩm thuốc lá hay những sản phẩm xì gà cuốn máy công nghiệp, thứ mà được sản xuất hàng tỷ điếu một cách hàng loạt.
Việc cuốn được một điếu xì gà hoàn hảo là một kỹ năng thủ công đòi hỏi rất nhiều năm kinh nghiệm rèn luyện mới có thể nắm vững và đạt được. Việc trộn lá thuốc cũng là một kỹ năng mang tính nghệ thuật và nó cũng có những công thức như một môn khoa học vậy. Người nghệ nhân làm công việc pha trộn lá thuốc (Blender) thường phải sáng tạo do lá thuốc lá là sản phẩm từ nông nghiệp, nó phụ thuộc vào sự biến đổi của thời tiết, do vậy các Blender phải hết sức sức tinh ý và có kỹ năng cao để có thể xử lí được những yếu tố biến đổi đó.
Tương tự rượu vang, một số loại rượu sẽ ngon hơn những loại khác nếu như mùa vụ nho đó có điều kiện thời tiết phù hợp. Nhưng với xì gà thì các, Blender sẽ phải cố gắng đưa ra một hương vị tốt nhất để đảm bảo cho các sản phẩm của họ có sự đồng đều về chất lượng qua những sự biến đổi của thời tiết các năm khác nhau. Tất nhiên, chúng không hoàn toàn đúng 100%, đó cũng là lí do đôi khi chúng ta thấy những điếu thuốc hút có khác nhau ở những năm khác nhau. Nó cũng giống như bất kỳ sản phẩm thủ công nào khác, chúng ta sẽ không tìm được hai điếu xì gà hoàn toàn giống nhau 100%. Những điếu xì gà tốt nhất là sự kết hợp hoàn hảo của hai yếu tố là một nhà sản xuất chuyên nghiệp và một mảnh đất có điều kiện tự nhiên tốt nhất.
2. Có đến 200 bàn tay đã từng chạm vào điếu xì gà bạn đang sở hữu
Người ta nói rằng, có tới hơn 200 bàn tay đã chạm vào điếu xì gà mà bạn đang sở hữu, nhiều người còn cho rằng con số đó thậm chí còn cao hơn. Do vậy, mỗi khi châm lửa cho một điếu xì gà nào đó, bạn hãy nhớ rằng đã có rất nhiều, rất nhiều người với những kỹ năng khác nhau đã góp phần vào việc tạo ra điếu xì gà thủ công mà bạn đang hút.
Nó bắt đầu từ việc lựa chọn những hạt giống và canh tác trong những khu nhà kính. Cây thuốc lá bắt đầu từ những hạt giống nhỏ, chúng được trồng trên các khay trong nhà kính. Khi cây con được vài inch thì chúng bắt đầu được mang ra trồng ở các ruộng thích hợp để chúng có thể phát triển mạnh hơn. Khi cây đã trưởng thành đầy đủ, đáp ứng được những yêu cầu lựa chọn lá thuốc, chúng được thu hoạch và treo trong các nhà lán để khô và chuyển sang màu nâu. Suốt quá trình đó, hàng chục đôi tay đã tiếp xúc với những điếu xì gà này cho tới khi chúng rời khỏi các trang trại.
Các lá thuốc sau đó được lựa chọn, đưa đến các cơ sở, sắp xếp chồng lên nhau để chuẩn bị cho quá trình lên men. Sau khi quá trình lên men hoàn thành, các cọc lá được tách ra và đặt lên các kệ khác nhau để đưa chúng trở lại trạng thái khô và tách rời. Tiếp theo, chúng lại được lọc, rồi bó lại với nhau để tiếp tục quá trình lão hóa. Sau quá trình lão hóa vài năm (tùy loại thuốc yêu cầu) chúng đã đủ già, chúng được đóng gói lại. Và bây giờ, chúng mới được đặt vào trong một phòng có độ ẩm tiêu chuẩn bằng phương pháp phun sương mù đặc biệt và được phân loại theo màu sắc. Quá trình này lại là sự tiếp xúc của nhiều đôi tay khác nhau.
Đối với các lá bao ngoài nó tiếp tục trải qua một quá trình nữa là làm dập hoặc cán mỏng. Quá trình này nhằm loại bỏ hoàn toàn các gân lá lớn. Thông thường các bước này được thực hiện hoàn toàn bằng tay, đôi khi được thực hiện bằng một số loại máy tước gân lá. Đối với lá filler (lá lõi), người công nhân sẽ loại bỏ gân lá chính bằng tay, còn lại để nguyên. Như vậy, quá trình này lại là sự tiếp xúc của rất nhiều đôi bàn tay khác nữa.
Đừng quên quá trình cuốn thuốc. Quá trình này chỉ có một số công nhân nhất định của nhà máy được chỉ định để thực hiện. Họ sẽ sắp xếp các loại lá thuốc thích hợp cho từng người cuốn. Tiếp theo các Torcedor sẽ lấy lá thuốc thích hợp để mang về bàn cuốn của họ, họ sẽ bắt đầu thực hiện cuốn chúng theo những công thức đã được chỉ định của các blender, họ sẽ cắt, cuốn và ép những điếu xì gà bằng tay để định hình. Sự pha trộn này được thiết lập bằng một tỉ lệ cực kỳ chính xác bởi đôi bàn tay khéo léo và đầy kinh nghiệm của các nghệ nhân đã đạt được một kinh nghiệm cuốn và hút thuốc đặc biệt – một công thức xác định rằng có nhiều đôi bàn tay nữa tác động vào điếu xì gà của bạn.
Những điếu xì gà thành phẩm sau khi được cuốn xong sẽ được lựa chọn và sắp xếp theo màu sắc một cách nhất quán với nhau, sau đó chúng được đưa vào phòng để tiếp tục quá trình lão hóa theo yêu cầu. Cuối cùng, chúng được lựa chọn thêm một lần nữa và đi vào quá trình đóng tem và đóng hộp rồi gửi đi.
Trên đây là những bước cơ bản trong quá trình sản xuất một điếu xì gà. Trên thực tế, có rất nhiều bước để kiểm soát chất lượng khác nhau trong từng công đoạn sản xuất và gần như các công đoạn này đều được làm hoàn toàn thủ công bằng tay. Nhưng điều quan trọng hơn có thể nhận thấy rằng, một điếu xì gà cuốn thủ công là một nỗ lực lớn của con người về mặt chuyên môn ở mọi cấp độ.
3. Những chiếc lá xì gà phải trải qua quá trình lên men
Quá trình lên men thường xảy ra đối với các nhà sản xuất rượu và rượu mạnh, được định nghĩa như là một quá trình chuyển đổi đường trong chất hữu cơ sang rượu, thường là với việc sử dụng men. Trong ngành công nghiệp thuốc lá, nó là một quá trình lên men vi sinh vật và phân hủy chất hữu cơ thông qua việc sử dụng nước, áp suất và oxy. Không có rượu được sản sinh ra trong quá trình lên men thuốc lá, nhưng quá trình này giải phóng nhiệt vì nó làm thay đổi thành phần hóa học và đặc tính vật lý của lá qua độ ẩm và quá trình oxy hóa.
Lá thuốc trải qua quá trình lên men vì một lý do đơn giản: làm cho vị thuốc lá trở nên ngon hơn. Quá trình này ảnh hưởng đến hương vị và mùi thuốc lá, làm giảm bớt vị chua và đắng trong khi mang lại nhiều hương vị cỏ cây, mùi các loại hạt, hay ngũ cốc và trở nên ngọt ngào hơn.
Quá trình lên men khá đơn giản. Khi thuốc lá đã được đưa vào trong cùng một phòng, lá được xếp lại thành những cọc lớn được gọi là pilónes. Thứ duy nhất được thêm vào là nước. Trọng lượng của cọc tạo ra áp suất trong khi sự phân hủy enzym và vi khuẩn tạo ra nhiệt. Các cọc được kiểm tra hàng ngày và nhiệt độ được theo dõi. Khi nhiệt độ bên trong của những pilónes này đạt đến một điểm nhất định, đống thuốc lá được lấy ra, được xoay bằng tay và được xếp lại một cách cẩn thận.
Lý tưởng nhất, thuốc lá sẽ được phân loại và xếp chồng lên nhau để lên men theo kích thước và loại lá. Các lá có kích thước khác nhau và loại thuốc lá khác nhau được lên men ở các mức khác nhau. Vì vậy, các chồng thuốc cần phải có mức độ tương đồng nhiều nhất về kích thước và loại lá. Y nghĩa của việc này là làm thay đổi hương vị tự nhiên của lá thuốc từ cay, đắng sang một trạng thái có hương vị và ngọt ngào hơn. Thuốc lá sau khi lên men thường có dư vị chát và có mùi khai của amoniac. Đây không phải là một quá trình có thể bỏ qua, không thể vội vàng, và đó là điều cực kỳ cần thiết trong công đoạn sản xuất xì gà cao cấp.
4. Lão hóa là quá trình quan trọng
Lão hóa là một quá trình cực kỳ quan trọng ngay cả trước và sau khi điếu xì gà đã được hoàn thành. Quá trình làm lão hóa không chỉ được thực hiện trước khi đưa lá thuốc vào để cuốn, những điếu xì gà ngay sau khi được cuốn, chúng lại được chuyển ngay vào một phòng riêng để thực hiện quá trình lão hóa tiếp theo. Nơi đây được đảm bảo tiếp cận với điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cực kỳ chuẩn xác và theo tiêu chuẩn. Chúng cũng được theo dõi thường xuyên và kiểm soát tối đa.
Lá thuốc lá được lão hóa sau khi lên men, trong quá trình lão hóa, các lá thuốc được đóng gọi lại thành các kiện (Bales) chặt chẽ. Ở đây, chúng sẽ trải qua quá trình phân hủy carotenoid rất chậm, ổn định, giúp mang lại các đặc tính quan trọng cho lá thuốc mong muốn. Quá trình lão hóa lá này cũng làm cho lá thuốc trở nên chín hơn và bóng bẩy hơn. Giúp loại bỏ hàm lượng thuốc lá tự nhiên hoặc các nốt diệp lục. Nếu bạn đã từng hút xì gà mà có vị của cỏ tươi hoặc đậu xanh tươi, thì khi ấy chắc chắn rằng lá thuốc đó chưa được lão hóa đầy đủ. Nếu khói thuốc lá có nhiều hương vị của quả hạnh, nho khô và cam, thì nó đã được lão hóa đầy đủ.
Nhưng còn một sự lão hóa nữa, đó là sự lão hóa do chính những người tiêu dùng xì gà thực hiện. Khi những điếu xì gà được đóng hộp chuyển đến các cửa hàng, một khách hàng có thể mong muốn làm lão hóa thêm những điếu xì gà một thời gian dài nữa. Tương tự như sự lão hóa rượu, quá trình lão hóa này giúp tiêu tan toàn bộ những nhóm axit còn lại trong điếu xì gà và làm cho những điếu xì gà trở nên đẹp hơn, mượt mà hơn và bóng bẩy hơn.
Sự lão hóa hoàn hảo là khi điếu xì gà bạn mang theo đạt được đến đỉnh điểm tuyệt vời của hương vị. Vào thời điểm đỉnh điểm này, hương vị không chỉ ở mức cân bằng và hòa quyện với nhau, mà những phẩm chất không mong muốn như vị cay, đắng, chát, hay sự thô ráp xù xì của lá thuốc cũng tiêu tan. Một điếu thuốc thật sự tuyệt vời thậm chí sự lão hóa của nó có thể kéo dài hàng chục năm khi mà điều kiện nhiệt độ và độ ẩm vẫn giữa được ổn định.
Tuy nhiên có một vài lưu ý đó là: đừng làm lão hóa quá mức điếu xì gà. Quá trình lão hóa kéo dài quá mức có thể dẫn đến điếu xì gà bị mất hương vị và hình dáng, làm cho điếu xì gà bị đồng vị và cuối cùng là trở nên vô vị. Thêm nữa là nếu quá trình làm lão hóa không chuẩn xác có thể dẫn đến làm điếu xì gà bị cay, đắng và hỏng.
5. Hiểu về cấu trúc của một điếu xì gà
Một điếu xì gà được tạo thành từ ba phần chính: lá ngoài (wrapper), lá gắn kết (binder) và lá lõi ruột (filler). Cả ba phần này tạo nên một hệ thống thuốc hút và sự gắn kết thành một thể thống nhất các loại lá thuốc tự nhiên đó được gọi là điếu xì gà.
Lá Wrapper (lá ngoài) là lá làm nhiệm vụ bao bọc toàn bộ xong quanh bên ngoài của điếu xì gà. Đây cũng là phần lá có giá trị đắt nhất, vì những lá ngoài này cần phải giữ được sự nguyên vẹn của mình cũng như hương vị. Nếu như chiếc lá quá gân guốc (nhiều gân lá dày) và thô ráp hoặc có bất cứ một nhược điểm nào thì nó không còn được xếp vào là lá wrapper nữa.
Lá binder (lá gắn kết) là lá có nhiệm vụ liên kết và tạo ra ngoại hình cơ bản của điếu thuốc. Lá binder thường là cùng loại với chính lá wrapper nhưng không đòi hỏi sự mịn màng, bởi chúng ta không nhìn thấy chúng. Lá binder trong điếu xì gà là lớp lá ngay bên dưới lá wrapper, nó có tác dụng giữ chặt các lá filter (lá lõi), đó là lí do nó có tên là lá gắn kết. Quá trình đốt cháy của lá binder cũng rất quan trọng, bởi lá binder mà cháy tốt sẽ giúp cho hệ thống lá lõi filler cháy đều hơn, đặc biệt trong trường hợp lớp filler chứa nhiều loại lá phức tạp khó cháy.
Lá filler (lá lõi) là nơi mà các nhà sản xuất thuốc (các blender) có thể thỏa sức sáng tạo. Họ có thể sử dụng các loại lá lấy từ các quốc gia khác nhau, các khu vực khác nhau hay các vị trí khác nhau trên cùng một cây thuốc,… để tạo ra được những hương vị, sức mạnh mà họ mong muốn. Giống như là wrapper và lá binder, lá filler cũng là những lá thuốc có tuổi thọ rất cao, được thiết kế cho việc đốt cháy chậm, nhưng chúng mang lại trải nghiệm về hương vị thơm và ngon hơn.
Phần chân điếu thuốc – nơi châm lửa – chính là nơi bạn có thể nhìn rõ phần lõi của điếu thuốc. Đầu thuốc là nơi kết thúc của điếu thuốc, chúng thường được hoàn thành bởi một đầu nắp, giúp cho việc giữ chặt lá wrapper không bị bong ra. Những phần kết thúc của một điếu thuốc bao giờ cũng đòi hỏi kỹ năng rất cao của các nghệ nhân cuốn xì gà.
Một kết cấu tốt là chìa khóa và chưa bao giờ có giới hạn. Một điếu xì gà làm không đúng sẽ không thể hút ra khói và khó cháy, nó sẽ làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến hương vị và quá trình thưởng thức, dù cho nguyên liệu thô được xử lý tốt như thế nào đi chăng nữa.
(còn tiếp…)